Bild: Detlef Herz

Współpraca polsko-niemiecka

Położenie przestrzenne regionu stołecznego Berlina-Brandenburgii powoduje, że oczywiste jest istnienie różnorodnych relacji strukturalnych pomiędzy tym regionem a zachodnimi województwami Polski oraz konieczna jest współpraca w zakresie planowania przestrzennego.

Wspólna Koncepcja Przyszłości dla polsko-niemieckiego obszaru powiązań

BB-L Interconnection: Wizja wspólnego obszaru powiązań

Region Metropolitalny Szczecina

Regionalna Ocena Oddziaływania Terytorialnego Ostbahn – Linia 203

Wspólna Koncepcja Przyszłości dla polsko-niemieckiego obszaru powiązań

„Wspólna Koncepcja Przyszłości dla polsko-niemieckiego obszaru powiązań – Wizja 2030” została opracowana przez Polsko-Niemiecki Komitet ds. Gospodarki Przestrzennej i zatwierdzona w roku 2018 przez Polsko-Niemiecką Komisję Międzyrządową ds. Współpracy Regionalnej i Przygranicznej. Koncepcja ta ma na celu poprawę marketingu całego obszaru oraz pojedynczych projektów, wspomaganie tworzenia wewnętrznej tożsamości, skuteczniejsze koordynowanie strategii wspierania na okres po 2020 roku oraz zwiększenie międzynarodowej konkurencyjności. Koncepcja skupia się na następujących pięciu obszarach działania:

Wykorzystanie zalet policentrycznej struktury osadniczej
Poprawa połączeń transportowych
Inwestowanie w ludzi
Promowanie trwałego i zrównoważonego wzrostu
Zapewnienie podstaw dla wysokiej jakości życia

Bild: Ausschuss für Raumordnung der Deutsch-Polnischen Regierungskommission

Wspólny Wydział Planowania Krajowego Berlina i Brandenburgii pomaga w realizacji koncepcji przyszłości poprzez wspieranie projektów istotnych z przestrzennego punktu widzenia. Ponadto uzgadniane są również dalsze działania mające skutki przestrzenne zgodnie z Koncepcją Przyszłości.

Wspólna Koncepcja Przyszłości dla polsko-niemieckiego obszaru powiązań – Wizja 2030 (PDF; 3,4 MB)

BB-L Interconnection: Wizja wspólnego obszaru powiązań

Wspólny Departament Planowania Krajowego dla Berlina i Brandenburgii realizuje wraz z Urzędem Marszałkowskim Województwa Lubuskiego (Departament Geodezji, Gospodarki Nieruchomościami i Planowania Przestrzennego) oraz Brandenburskim Uniwersytetem Technicznym Cottbus-Senftenberg (Katedra Planowania Regionalnego) w okresie od 04.2024 do 03.2027 projekt współpracy pt. „BB-L Interconnection. Wizja wspólnego obszaru powiązań“ w dziedzinie rozwoju przestrzennego i regionalnego, mający na celu wzmocnienie współpracy administracyjnej i powiązań między Brandenburgią Wschodnią a Województwem Lubuskim.

Bild: Marschallamt der Wojewodschaft Lubuskie

Lubusko-brandenburski obszar powiązań stoi przed wspólnymi wyzwaniami związanymi ze zmianami strukturalnymi i demograficznymi. W ramach projektu będą analizowane ich skutki przestrzenne, a następnie w sposób partycypacyjny opracowane zostaną rozwiązania po to, by wzmocnić społeczno-gospodarczą odporność regionu i wspierać wyrównywanie warunków życia.

Kluczowymi zagadnieniami w projekcie są:

Intensyfikacja współpracy administracyjnej w zakresie rozwoju przestrzennego i regionalnego, tworzenie i konsolidacja wspólnych struktur współpracy, transfer wiedzy i wymiana doświadczeń
Analiza regionalnych struktur społeczno-gospodarczych i wyzwań w formie diagnozy terytorialnej
Przygotowanie dwóch ekspertyz dotyczących policentrycznej struktury osadniczej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii
Opracowanie Wspólnej Wizji Przyszłości dla lubusko-brandenburskiego obszaru powiązań, w tym rekomendowanych działań
Wzmocnienie tożsamości jako wspólnego obszaru powiązań

Pod względem przestrzennym projekt koncentruje się na terenie obszaru wsparcia programu współpracy INTERREG VI A Brandenburgia-Polska, co równocześnie odpowiada ramom terytorialnym Euroregionów Pro Europa Viadrina i Sprewa-Nysa-Bóbr. W razie potrzeby w projekcie zostaną także uwzględnione sąsiednie części polsko-niemieckiego obszaru powiązań oraz rozwój wzdłuż osi ponadregionalnych.

Od strony koncepcyjnej projekt wypełnia pewną lukę, ponieważ dla innych transgranicznych części polsko-niemieckiego obszaru powiązań (Saksonia-Dolny Śląsk, Szczeciński Obszar Metropolitalny) istnieją już regionalne koncepcje rozwoju przestrzennego i regionalnego.

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy INTERREG VIA Brandenburgia – Polska 2021-2027. Jego całkowity budżet wynosi 1,02 mln EUR.

Region Metropolitalny Szczecina

Miasto Szczecin, największe i odznaczające się cechami metropolitalnymi miasto położone w pobliżu granicy polsko-niemieckiej, oddziałuje również na obszary peryferyjne regionu stołecznego Berlina-Brandenburgii. W celu wspomożenia możliwości rozwojowych północno-wschodniej Brandenburgii oraz relacji Berlin – Szczecin, w roku 2015 w ramach „Koncepcji rozwoju transgranicznego regionu metropolitalnego Szczecina” określone zostały m.in. możliwości optymalizacji usług użyteczności publicznej, poprawy połączeń infrastrukturalnych z Berlinem i Szczecinem oraz innymi obszarami, a także możliwości rozwoju wspólnego regionu metropolitalnego jako całości.

Okazało się, że do kontynuowania prac w zalecanych obszarach działania wyżej wymienionej koncepcji brakuje w szczególności wystarczających danych statystycznych. W celu przeciwdziałania temu brakowi Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej Województwa Zachodniopomorskiego zainicjowało projekt Interreg A „Model transgranicznego monitoringu – innowacyjne sposoby pozyskiwania danych w Regionie Metropolitalnym Szczecina“ (projekt nr: INT179).

Pod przewodnictwem Regionalnego Biura Gospodarki Przestrzennej Województwa Zachodniopomorskiego w okresie od roku 2020 do końca roku 2022 w ramach tego projektu współpracowały Wspólny Wydział Planowania Krajowego Berlina i Brandenburgii, Urząd Związku Gmin Gartz nad Odrą, Kancelaria Stanu Meklemburgii-Pomorza Przedniego oraz Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pomerania, Stowarzyszenie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego i Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, a także szereg partnerów stowarzyszonych. Celem było modelowe przedstawienie metodyki gromadzenia, harmonizacji i zarządzania danymi oraz zdefiniowanie dostawców danych i ich użytkowników w regionie metropolitalnym.

Bild: Regionales Raumplanungsbüro der Woje-wodschaft Westpommern

Poprzez zapewnienie udziału jak największej liczby interesariuszy z Polski i Niemiec została zintensyfikowana współpraca sieciowa w kontekście transgranicznym. Obszary tematyczne uwzględnione w projekcie to: turystyka, transport regionalny i mobilność, efektywne sieci współpracy, partnerstwo miejsko-wiejskie, inteligentny rozwój i branże przyszłości.

Przegląd potrzeb w zakresie danych i instytucji, które powinny zostać zaangażowane, przedstawiono w analizie potrzeb i sieci aktorów. Projekt jest współfinansowany przez UE ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR).“

Koncepcja rozwoju transgranicznego Regionu Metropolitalnego Szczecina

Dokument: 3 MB – Stand: 08.06.2015

herunterladen

Projekt Interreg V A INT179: Model transgranicznego monitoringu – innowacyjne sposoby pozyskiwania danych w Regionie Metropolitalnym Szczecina – Analiza potrzeb i sieci aktorów

Dokument: 600 kB – Stand: Februar 2021

herunterladen

Regionalna Ocena Oddziaływania Terytorialnego Ostbahn – Linia 203

Wspólny Departament Planowania Przestrzennego Krajów Berlin i Brandenburgia, w ścisłej współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Lubuskiego, uczestniczył w kierowanej przez polskie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej akcji pilotażowej Agendy Terytorialnej 2030 „Zrozumieć, jak polityki sektorowe wpływają na przestrzenne (nie)równości“. Jej celem było zidentyfikowanie oddziaływania polityk sektorowych na strukturę przestrzenną przy użyciu Regionalnej Oceny Oddziaływania Terytorialnego („Region-focused Territorial Impact Assessment” – TIA).

Bild: Instytut Rozwoju Terytorialnego Wrocław (Institut für Territorialentwicklung)

Jako przykład wybrano dwutorową rozbudowę i elektryfikację transgranicznego połączenia kolejowego (Ostbahn/linia kolejowa nr 203) między Berlinem a Gorzowem Wielkopolskim. Dzięki wsparciu zaadaptowanych metod Oceny Oddziaływania Terytorialnego opracowane zostały potencjalne skutki przestrzenne w ramach dwóch ponadregionalnych konferencji (w Seelow i Gorzowie Wlkp.) oraz dwóch warsztatów regionalnych (w Trebnitz k. Müncheberg i Kostrzynie), w których aktywnie uczestniczyli niemieccy i polscy interesariusze.

Najważniejsze wyniki oceny oddziaływania to znacznie lepsza – transgraniczna – dostępność miejsc pracy i miejsc zamieszkania (osoby dojeżdżające do pracy), ośrodków osadniczych (placówki usługowe i handlowe) oraz terenów wycieczkowych, dzięki wykorzystaniu środków transportu publicznego. Towarzyszą temu pozytywne skutki klimatyczne, a także stymulowany rozwój osadnictwa wzdłuż przystanków i zasadnicza poprawa warunków dla rozwoju handlu i przemysłu w poszczególnych lokalizacjach oraz wzrost turystyki dziennej w rejonie zasięgu Ostbahn i linii kolejowej nr 203.

Szczegółowe omówienie projektu wraz z opisem realizacji, metody i wyników znajduje się w raporcie końcowym sporządzonym w języku niemieckim i polskim, a także w streszczeniu w języku angielskim.

Projekt był finansowany przez BBSR w ramach Modelowego Przedsięwzięcia Ładu Przestrzennego (MORO).